Türkiye'de enflasyona bağlı olarak yaşanan ekonomik sorunlar giderek derinleşiyor. Hükümetin açıkladığı tasarruf tedbirleri ve benzeri uygulamalar, yaşanan sorunların topluma resmi dille deklare edilmesi olarak görülüyor. Devlette yaşanan bu sorunlar, Türkiye'deki hemen her ailede de farklı şekillerde yaşanıyor.
Derinleşen ekonomik sorunlar içinde ailelerin en çok zorlandığı konuların başında, Z kuşağı olarak tabir edilen yaş grubunun istekleri var. Çocuklarının isteklerine cevap vermekte güçlük çeken anne ve babalar, ev içinde huzur kaçmasın veya evladım üzülmesin diye borç harç çocuğunun gönlünü etmeye çalışıyor.
Sürdürülemez ve bugünkü yetişkinlerin çocukluk dönemine göre ters olan bu durum çağımız psikologlarının da üzerinde durduğu konuların başında geliyor.
Çocuğun taleplerinin yaşı ile orantılı bir şekilde değerlendirilmesi gerektiğini ifade eden Uzman Klinik Psikolog Seda Aydoğdu, ailelere önemli bilgiler veriyor.
“Çocuğa her istediğini hemen o an almak doğru değildir. Çocuğun sebat etmesini, beklemesini ve istediği şey için çalışmasını beklemek en doğrusu olacaktır" diyen Seda Aydoğdu, şu uyarıları yapıyor:
"Özellikle Z kuşağıyla birlikte teknolojinin çok daha yaygınlaştığı, aktif kullanıldığı ve bilgiye erişimin kolay ve zahmetsiz olduğu biliniyor. Bu teknolojik olanaklar içerisinde büyüyen neslin sebat etme becerilerinin de düşük olduğu söylenmekle birlikte her kişinin bireysel özelliklerinin ve ihtiyaçlarının da farklı olduğu göz ardı edilmemeli.”
Çocuğa her istediğini almak doğru mu?
Seda Aydoğdu, şöyle söyledi: “Çocuğa her istediğini hemen o an almak doğru değildir. Çocuğun sebat etmesini, beklemesini ve istediği şey için çalışmasını beklemek en doğrusu olacaktır. Çocuğun istediğinin hemen alınmasının çocuğun sabırla beklemesini, ihtiyaç hiyerarşisini oluşturmasını, önceliklerini belirleme ve strateji geliştirerek hedefe yönelme gibi kazanımlarını sekteye uğratabilir".
Talep edilen şeyin kıymetini anlama çocuğun özsaygısını da geliştiriyor
Hızla akıp giden bu çağda; talep edilen şeyin kıymetini anlamanın çocuğun özsaygısını da geliştiren önemli bir kavram olduğuna işaret eden Uzman Klinik Psikolog Seda Aydoğdu, şunları söyledi: “Hemen almak yerine belli bir çaba, emek ve zaman sonunda almak önemli olandır. Her istediği yerine getirilen bir kişinin benmerkezci olacağı tahmin edilmekle birlikte; talepkar, sabırsız ve tahammülsüz olacağı da öngörülmekle birlikte herkesin bu şekilde olacağı yönünde bir genelleme yapmak oldukça yanlıştır çünkü bu durumlar yetiştirilme tarzı, bireysel faktörler ve sosyal çevreye de bağlı olarak şekilleniyor.”
Benmerkezci olarak yetiştirilen çocuklar empati kurmakta zorlanıyor
Benmerkezci olarak yetiştirilen çocukların empati kurmakta ve diğer insanlarla ilişki kurmakta zorlanacağının ön görüldüğünü de dile getiren Uzman Klinik Psikolog Seda Aydoğdu, “Bu durum çocuğun okul yaşantısındaki zorlukların ve akran ilişkilerindeki zorlanmaların olacağını düşündürtmekle birlikte; onun her istediğini yapmaya gönüllü ve diğer yandan da sınır koymaya çalışan yetişkinlerin, öğretmenlerin veya ebeveynlerin olması çocuğun tutarsız tutumlara da maruz kalmasını sağlayacaktır. Ayrıca varsa akranları veya kardeşleri arasındaki ilişkinin de adaletsiz bir zeminde olma ihtimalini arttıracaktır.” diye bilgi verdi.
Çocukken her istediği yerine getirilen biri iş hayatında sorun yaşar mı?
Çocukken her istediği yerine getirilen ve bu tarz çocukluğa sahip olan yetişkinlerin iş hayatların ekip çalışmasına çok yatkın olmadıklarının görüldüğünü kaydeden Uzman Klinik Psikolog Seda Aydoğdu, “Grup içerisinde görev ve sorumluluk almaktan kaçınma, zaman yönetimi ve ast üst ilişkisini yönetmede sorun yaşayacakları ön görülüyor.” dedi.
Anlık çözüm olarak çocuklara istediklerini almanın sonuçları…
Duygusal anlamda dayanıklı olamayan ebeveynlerin çocuklarının talepleri ve ısrarları ile baş etmekte zorlandıkları için anlık çözüm olarak çocuklarına istediklerini alarak kısa yollu çözümleri benimsediklerini, bu durumun uzun vadede daha da zorlayıcı davranışlara evrimleşeceğini düşünmediklerini anlatan Uzman Klinik Psikolog Seda Aydoğdu, “Bununla birlikte özellikle kendi çocukluk dönemlerindeki yoksunlukları çocukları yaşamasın diye hemen o an yaparak veya alarak duygusal anlamda da kendilerini iyi geldiğini düşünseler dahi bunun uzun vadede yaratacağı sıkıntıları düşünmedikleri değerlendiriliyor.” diye konuştu.
Çocuğun talepleri yaşı ile orantılı bir şekilde değerlendirilmeli
Çocuğun taleplerinin yaşı ile orantılı bir şekilde değerlendirilmesi gerektiğini ifade eden Uzman Klinik Psikolog Seda Aydoğdu, “Her talebin belli bir gelişimin dönemi içerisinde yapılması oldukça önemlidir. Mesela ilkokula giden bir çocuğun son model telefon talebinin yaş ile değerlendirilmesi önerilmeli ve çocuğa beklemesine yönelik açıklamalar yapılmalıdır. Bunun yanı sıra; sebat etmesi gerektiği ve istediği bir şey için zaman ve para yönetimini sağlamaya yönelik telkinler ile çocuk yönlendirilmeli” şeklinde sözlerini tamamladı.
