Miras hukuku, miras bırakanın ölümünden sonra miras kalan mal varlığının, mirasçıları arasında nasıl paylaşılacağı ile ilgili kuralları düzenleyen hukuk dalıdır. Miras hukukunun temel ilkelerinden biri, miras bırakanın malvarlığını dilediği gibi tasarruf edebilme hakkıdır. Ancak, bu hak mutlak değildir. Miras hukuku, miras bırakanın tasarruf özgürlüğünü sınırlayan bazı kurallar da içermektedir.
Bu kurallardan biri, miras bırakanın saklı paylı mirasçıların miras paylarını ihlal etmesini engelleyen tenkis kurumudur. Tenkis davası, saklı pay sahibi mirasçıların, miras bırakanın tasarruflarının saklı paylarını ihlal ettiği durumlarda başvurabileceği bir hukuki süreçtir.
Tenkis Davası Nedir?
Tenkis davası, Türk Medeni Kanunu'nun 560. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, "Saklı paylarının karşılığını alamayan mirasçılar, mirasbırakanın tasarruf edebileceği kısmı aşan tasarruflarının tenkisini dava edebilirler."
Tenkis davasının konusu, miras bırakanın tasarruflarının saklı payları ihlal etmesidir. Saklı pay, miras bırakanın tasarruf edebileceği kısmı aşan miras payıdır. Saklı paylar, miras bırakanın altsoyu, ana ve babası, eşi ve kardeşleri için farklı oranlarda belirlenmiştir.
Mirasta Saklı Pay Nedir?
Mirasta saklı pay, miras bırakanın tasarruf edebileceği kısmı aşan miras payıdır. Saklı paylar, miras bırakanın altsoyu, ana ve babası, eşi ve kardeşleri için farklı oranlarda belirlenmiştir.
Altsoy için saklı pay
Altsoy, miras bırakanın çocukları, torunları ve torunlarının çocuklarıdır. Altsoy için saklı pay, miras bırakanın yasal miras payının tamamıdır.
Ana ve baba, miras bırakanın anne ve babasıdır. Ana ve baba için saklı pay, miras bırakanın yasal miras payının yarısıdır.
Eşi için saklı pay
Eş, miras bırakanın eşidir. Eşi için saklı pay, miras bırakanın yasal miras payının tamamıdır.
Kardeşler için saklı pay
Kardeşler, miras bırakanın kardeşleridir. Kardeşler için saklı pay, miras bırakanın yasal miras payının dörtte biridir.
Tenkis Davasının Şartları
Tenkis davası açabilmek için aşağıdaki şartların bulunması gerekir:
● Miras bırakanın ölmüş olması gerekir.
● Davacı, saklı pay sahibi mirasçılardan biri olmalıdır.
● Davacı, saklı payının karşılığını alamamış olmalıdır.
● Davacı, saklı payının ihlal edildiğini öğrendiği tarihten itibaren bir yıl içinde dava açmalıdır.
Tenkis Davasının Süresi
Tenkis davası, miras bırakanın ölüm tarihinden itibaren on yıl içinde açılmalıdır. Bu süre hak düşürücü süredir.
Tenkis Davasının Esasları
Tenkis davasında, miras bırakanın tasarruflarının saklı payları ihlal edip etmediği araştırılır. Saklı payları ihlal eden tasarruflar, tenkis yoluyla ortadan kaldırılır.
Tenkis davasında, miras bırakanın tasarruflarının saklı payları ihlal edip etmediğinin tespitinde aşağıdaki hususlar dikkate alınır:
● Tasarrufun niteliği
● Tasarrufun yapıldığı tarih
● Tasarrufun yapıldığı koşullar
Tenkis Davasının Sonuçları
Tenkis davasının sonucunda, miras bırakanın tasarruflarının saklı payları ihlal eden kısmı ortadan kaldırılır. Bu durumda, saklı pay sahibi mirasçılar, saklı payları oranında mirasa hak kazanır.
Tenkis Davasında Gerekli Belgeler
Tenkis davasında, aşağıdaki belgelerin sunulması gerekir:
● Miras bırakanın tasarruf belgeleri
● Miras bırakanın ölüm belgesi
● Davacının saklı payını alamadığını gösteren belgeler
Tenkis Davasında Avukat Tutulması
Tenkis davasının karmaşık bir dava olması nedeniyle, avukat tutulması tavsiye edilir. Avukat, davayı takip ederek, mirasçının haklarını korumaya yardımcı olur.
Tenkis Davasında Saklı Payların Korunması
Tenkis davası, miras bırakanın saklı payları ihlal eden tasarruflarının ortadan kaldırılmasını sağlayan bir hukuki yoldur. Bu dava, saklı pay sahibi mirasçıların, miras bırakanın tasarrufları nedeniyle haklarını korumasına yardımcı olur.
Tenkis davasında, miras bırakanın tasarruflarının saklı payları ihlal edip etmediği araştırılır. Saklı payları ihlal eden tasarruflar, tenkis yoluyla ortadan kaldırılır.
Tenkis davasında, miras bırakanın tasarruflarının saklı payları ihlal edip etmediğinin tespitinde aşağıdaki hususlar dikkate alınır:
● Tasarrufun niteliği: Tasarrufun bir vasiyetname, miras sözleşmesi veya bağış şeklinde yapılması, saklı payların ihlali açısından dikkate alınır.
● Tasarrufun yapıldığı tarih: Tasarrufun miras bırakanın ölümünden önce mi yoksa sonra mı yapıldığı, saklı payların ihlali açısından önem taşır.
● Tasarrufun yapıldığı koşullar: Tasarrufun miras bırakanın baskısı altında mı yoksa özgür iradesiyle mi yapıldığı, saklı payların ihlali açısından değerlendirilir.
Tenkis davasında, saklı payları ihlal eden tasarruflar, miras bırakanın miras mal varlığından indirilir. Bu durumda, saklı pay sahibi mirasçılar, saklı payları oranında mirasa hak kazanır.
Tenkis davasının sonuçları, miras bırakanın tasarruflarının saklı payları ne kadar ihlal ettiğine göre değişir. Saklı paylar tamamen ihlal edilmişse, miras bırakanın tasarrufları tamamen geçersiz olur. Bu durumda, miras bırakanın tüm mal varlığı, saklı pay sahibi mirasçılar arasında saklı payları oranında paylaştırılır.
Saklı paylar kısmen ihlal edilmişse, miras bırakanın tasarrufları tenkis yoluyla düzeltilir. Bu durumda, miras bırakanın tasarruflarından saklı payları ihlal eden kısmı indirilir. Kalan kısım ise, saklı pay sahibi mirasçılar arasında saklı payları oranında paylaştırılır.
Tenkis davasında, saklı pay sahibi mirasçılar, miras bırakanın tasarruflarının saklı payları ihlal ettiğini gösteren belgeleri sunmalıdır. Bu belgeler arasında, mirasçılık belgesi, miras bırakanın tasarruf belgeleri, miras bırakanın ölüm belgesi ve davacının saklı payını alamadığını gösteren belgeler yer alır.
Tenkis davasının karmaşık bir dava olması nedeniyle, avukat tutulması tavsiye edilir. Avukat, davayı takip ederek, mirasçının haklarını korumaya yardımcı olur.
Tenkis Davasının Önemi
Tenkis davası, miras hukukunda önemli bir yere sahiptir. Bu dava, miras bırakanın saklı payları ihlal eden tasarruflarının ortadan kaldırılmasını sağlayarak, saklı pay sahibi mirasçıların haklarını korur.
Tenkis davası, miras bırakanın tasarruf özgürlüğünü sınırlayan bir davadır. Ancak, bu dava, saklı pay sahibi mirasçıların haklarını korumak için gerekli bir davadır.
Tenkis davası, miras bırakanın tasarruflarının saklı payları ihlal ettiği durumlarda, saklı pay sahibi mirasçıların başvurabileceği bir hukuki yoldur. Bu dava, saklı pay sahibi mirasçıların haklarını korumasına yardımcı olur.