NOT: Bir önceki yaptığımız haber ve videodaki ekmek daha farklı bir ekmektir. Bu haberde ve videodaki ekmek, ekşi mayalı ve klasik hale gelen MENDE EKMEĞİ'dir.
Uşak’ın Mende köyünde yapılan ve son yıllarda kent genelinde daha fazla rağbet gören ekşi mayalı ve odun ateşinde pişirme Mende ekmeği, damakta bıraktığı lezzet ve sindirim dostu yapısıyla biliniyor. Özene bezene yapılan Mende ekmeğini pişirmeyi bilmek ayrı bir sanat.
Fırıncı Şerif Caran, “Mende ekmeği adını köyümüz Mende’den alıyor. Yıllardır yapıyoruz ve daha önceleri bu kadar kent merkezinde yaygın bir ekmek değildi. Önceleri buraya gelip alanlar oluyordu ve zamanla giderek yaygın hale geldi. Şu anda köyümüzdeki fırınlarda odun ateşinde ekmeğimizi pişiriyoruz” dedi. Ekşi mayalı Mende ekmeği, Uşak’ta yoğun olarak talep gören ve köy ekmeği olarak bilinen ve uzun yıllardır bir gelenek olarak yapılan yöresel bir ürün.
Mende ekmeği ekşi maya ile yapılıyor ve her gün bir parça maya için bir kenara ayrılıyor. Maya, tuz ve buğday unu suyla bir hamur haline getiriliyor ve elde edilen hamur, özenle şekil verilerek belli bir forma sokuluyor. Yaklaşık olarak 1 kilo 300 ila 1 kilo 400 gram arasındaki çiğ hamurla elde edilen Mende ekmeği, piştikten sonra da en az 1 kilo 150 gram geliyor. Fiyat olarak şu anda 20 TL olan ekmeğin kilogram fiyatı da normal piyasa ekmeklerine göre daha uyguna geliyor. Tok tutan ve sindirim dostu Mende ekmeğinin hamurunun en az 1 buçuk saat dinlenmesi lazım. Mende ekmeğini pişirmek ise ayrı bir ustalık işi ve bunun için çok iyi bir dengeleme yapmak şart.
Mende ekmeğine lezzetini veren hiç şüphesiz ekşi maya ile yapılışı ve sarı unla elde edilen, su ve tuzla karılan hamurun, odun ateşiyle yanan taş fırında pişirilerek ekmek haline getirilmesi. Mende ekmeğini üreten Ar Mende Ekmek’ten Şerif Caran, işin püf noktaları hakkında bilgi verdi. Caran, Mende’nin kendine has yöntemle üretilen ekmeğinin geleneksel ekşi maya ile yapıldığını ve her gün kullanılan hamurdan bir kısım maya için ayrıldığını ve bunun üzerine hamurun karıldığını belirtti.
Ekşi mayanın uzun yıllardır süre geldiğini ifade eden Caran, 2 tip ekmek yaptığını ve bir önceki haberde ve video-haberde kara değirmen unuyla yapılan tam buğday ekmeğiyle klasik Mende ekmeğinin ayrıştığı noktalar bulunduğunu kaydetti.
Caran, “Önceleri ekmek tek tip yapılıyordu ve kara buğday unu olarak bilinen unla imal ediliyordu. Evlerimizde kurduğumuz ocaklarda ekmeğimizi pişirirdik. Her yörenin ununu kullanmayı doğru bulmuyoruz. Dayanıklı ve istediğimiz damak tadını veren un tercih ediyoruz. Ekşi maya ile ekmeğimizin hamurunu karıyoruz ve unumuzu mutlaka elekten geçiriyoruz. Kara buğday ununu kendi ellerimle eliyorum, fakat klasik ekşi mayalı Mende ekmeğinde ise makine yardımıyla eleme yapıyoruz. Bunun sebebi de, kara buğday unundaki tanelerin makinenin bulunduğu bölümleri sıkışması ve arızalara yol açması. Fakat her hali karda biz unumuzu eleriz ve ekmeğimizi tercih eden vatandaşlarımıza en iyi pişirme yöntemiyle sunarız” dedi.
Mende ekmeğinin içinde ekşi mayanın yanı sıra, tuz ve su bulunduğunu anlatan Caran, “Mende ekmeği adını köyümüz Mende’den alıyor. Yıllardır yapıyoruz ve daha önceleri bu kadar kent merkezinde yaygın bir ekmek değildi. Önceleri buraya gelip alanlar oluyordu ve zamanla giderek yaygın hale geldi. Şu anda köyümüzdeki fırınlarda odun ateşinde ekmeğimizi pişiriyoruz. Tabii kent merkezindeki fırınlarda da benzer ekmek yapılıyor. Bizim ekmeğimizin farkı ekşi mayalı olması ve közde kabuğunun ve içinin tam kıvamında pişmesi” diye konuştu.
Uşak tarhanasının yanında mutlaka Mende ekmeğinin tüketilmesi gerektiğini dile getiren Şerif Caran, şöyle konuştu: “Uşak’ın kendine has bir tarhanası var. Tarhanamızın yanında en güzel yenecek ekmek de Mende ekmeğimizdir. Mende ekmeğimizin hamurundan çok güzel Ramazan ve diğer türlerdeki pideler de yapılıyor”.