Uşak Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü’ndeki ekibin hazırladığı İrade-i Uşak Gazetesi, 1919 ve 1923 yılları arasında Kurtuluş Savaşı’nda verilen mücadeleyi, o dönemin formatında vatandaşa anlattı. Yunan General Trikupis’in Uşak’ta esir düşmesiyle ilgili haber, kaderin cilvesi deyiminin tam karşılığı oldu. Haberde göre, esir alınan Yunan General, hem kaybettiklerini hem de kendisinin Yunan Orduları Başkomutanlığına terfi ettiğini, Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ten öğrendi.
HABER: ALİ ARASLI///
Uşak Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü tarafından, Cumhuriyet’in 99’uncu yılına özel “İrade-i Uşak Gazetesi” çıkarıldı. Hatıra gazetesi olarak çıkarılan İrade-i Uşak’ta, 1919 ve 1923 arasında meydana gelen önemli olayları içeren haberler yer aldı.
Milli Kütüphane, Cumhurbaşkanlığı Kütüphanesi, Genelkurmay Başkanlığı Arşivi, Türk Tarih Kurumu Arşivi ve diğer önemli kütüphanelerin yer aldığı 9 kütüphaneden elde edilen donelere göre hazırlanan hatıra gazetesi, 4 ayda hazırlandı. Kentte o dönemde yaşanan ve daha önce pek gündeme gelmeyen konulara dikkat çeken gazetede, Milli Mücadele döneminin kahramanları Alaattin Tiritoğlu, Mehmet Hacım ve Ahmet Nazif gibi milli mücadele önderlerinin fedakarlıkları anlatıldı. O dönemde, Yunan birliklerin kentte yaptıkları zulümlere yer verildi ve Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün kentte yapmış olduğu faaliyetler ve savaşın nasıl son bulduğu gazetede aktarıldı.
Uşak Üniversitesi’nden akademisyenlerin destekleriyle hazırlanan gazetenin yayın kurulu başkanlığı Uşak Belediye Başkanı Mehmet Çakın tarafından yapıldı. Uşak Belediye Başkan Yardımcısı Zeynep Ceylaner ve Kültür ve Sosyal İşler Müdürü Ethem Sevil’in yönlendirmeleriyle hazırlanan gazetenin içeriklerini, Türkolog Ahmet Seyfi Doğan, Cenk Aydın, Hatice Özge Kesgeç, Engin Güngör ve Ömer Aşçı tarafından hazırlandı.
Gazeteyi hazırlayan ve yayında emeği olan herkese teşekkür eden Uşak Belediye Başkanı Mehmet Çakın, “Ülkemiz zor şartlarda kurtarılmıştır ve bizler de atalarımızın yaşadığı bu zorlu dönemi, gelecek kuşaklarımıza aktarmak için bir dizi çalışma yapıyoruz. Çünkü tarihini ve kökünü bilmeyen toplumların yok olup gideceklerini biliyoruz. Bu bağlamda 100. Yıl etkinlikleri kapsamında birçok çalışmayı hayata geçirdik. Bu bağlamda belediyemiz Cumhuriyet’in 99. yıl dönümü etkinlik kapsamında bir çok çalışmayı hayata geçirdik. İrade-i Uşak Gazetesi de bu çalışmalarımızdan bir tanesidir. Gazetemizin hazırlanmasında emeği olanlara teşekkür ediyorum” dedi.
Uşak Belediyesi’nin 100. Yıl etkinlikleri kapsamında yaptığı çalışmalara da değinen Mehmet Çakın, “Kurtuluşu anlatan bir Diaroma Müzesi kurduk. Biz burada, Milli Mücadele ruhunu gelecek nesillerimize, çocuklarımıza taşımak amacıyla o günlerde yaşanan olayları tablolarla, portrelerle duvarlarımıza, silikon heykellerle koridorlarımıza yansıttık. En üst katında ise Uşak’ımızın en kıymetli ve ikonik fotoğrafı olan, Türkiye’mize mâl olmuş ‘Cumhuriyeti Biz Böyle Kazandık’ görselini de diorama olarak canlandırdık” diye konuştu.
İRADE-İ UŞAK GAZETESİNDEKİ EN ÇARPICI HABERLERDEN BİRİ: GENERAL TRIKUPIS TERFİ HABERİNİ UŞAK’TA ATATÜRK’TEN ALDI
Öte yandan İrade-i Uşak’ta yer alan ve halk arasında ‘kaderin cilvesi’ deyimine uyan bir haber dikkat çekiyor. Gazetenin son sayfasında, üst sol köşede yer alan ve Uşak’ın kurtuluşundan 1 gün sonra, yani 2 Eylül 1922 tarihinde yayınlanan haber, iyi ve kötü haberin aynı nasıl alındığını ortaya koyuyor. “Yunan Başkumandan Uşak’ta Yakalandı” başlığı ile yayınlanan haberde, Yunan Başkumandan Trikupis’in esir alınışını anlatıyor. Haberde, “Paşalar, esir generalleri düşman işgalinden harap olan köylerden ve yanan Uşak sokaklarından geçirdi. Kazamızda Yunan Başkumandanı Hacı Anesti için hazırlanmış olan ve içi Yunan BAayrağı renklerine boyanan eve getirilen esir komutanlar, Mustafa Kemal Paşa’nın huzuruna çıkarıldı. Paşa, onları tebessümle karşılayarak akıcı Fransızcasıyla birkaç a önce gazetecilere şov yapan Hacı Anesti’nin “Mustafa Kemal nerede?” sözlerini hatırlatarak General Trikupis’e “Hacı Anesti nerede? Kaç gündür cephedeyim, onu göremedim?” diyerek asıl cevabın savaş meydanında verildiğini gösterdi” ifadesi yer aldı.
Aynı haberde, Yunan General Trikupis’in Yunan Başkomutanlığına terfi edişinin esir alındığı ana denk geldiğine de yer verildi. Kaderin cilvesi olarak görülen olay şöyle nakledildi: “Bu arada dünya harp halinde belki de benzeri yaşanmamış bir olay yaşandı. Trikupis, kendisinin Yunan ordularının Başkumandanı olduğunu Mustafa Kemal Paşa’dan öğrendi. Mustafa Kemal Paşa ona istihbarat tarafından ele geçirilen başkumandanlık tayın yazısını verdiğinde, Trikupis tam bir hayal kırıklığı yaşıyordu.”
Öte yandan gazetenin sütunlarına yansıyan bu olay, Atatürk Ansiklopedisi’nde de şöyle yer alıyor: “General Trikopis, 26 -30 Ağustos tarihleri arasındaki Türk Taarruzu sırasında İzmir’e doğru çekilirken Murat Dağı yakınlarında Çalköy’de, maiyetiyle birlikte 2 Eylül 1922’de esir düşmüştür. Trikopis, Yunan Orduları Başkomutanı olduğunu kaderin garip bir cilvesi olarak Sir H. Rumbold’un Lord Curzon’a yazdığı 12 Eylül 1922 tarihli yazıdan anlaşıldığına göre, 3 Eylül 1922’de Uşak’ta Mustafa Kemal Paşa’dan öğrenmiştir. Diğer taraftan Yunan generallerinden II. Yunan Kolordusu Komutanı General Digenis (Diyenis), bu kolordunun Kurmay Başkanı Albay Yuvanis, 13. Tümen Komutanı Albay Miryanidis ve Albay Kalinablis’de Türklere esir düşmüştür. Başkomutan olduğundan habersiz olarak esir düşen Trikopis, aynı zamanda diğer Yunan birlikleriyle de irtibatını sağlayamamıştır. Yunan generallerinin esir oluşu Yunanistan’ı karıştıracak ve bir ihtilal havasının oluşmasına sebep olacaktır”.